ΑΠΡΙΛΙΟΣ, Εποχιακοί Μελισσοκομικοί Χειρισμοί - από www.melinet.gr

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στο κείμενο με τίτλο «Εποχιακοί Μελισσοκομικοί Χειρισμοί», περιγράφονται οι γενικότερες εργασίες και ο προγραμματισμός των ενεργειών των Ελλήνων μελισσοκόμων, με προσπάθεια νʼ ανταποκρίνονται στις ανάγκες της μελισσοκομίας σʼ όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας. Οι εποχιακοί μελισσοκομικοί χειρισμοί δίδονται κατά μήνα, ακολουθώντας τη σειρά του ημερολογιακού έτους, από τον Ιανουάριο έως τον Δεκέμβριο.

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

Ο μήνας αυτός της Άνοιξης, που με τον ερχομό του απομακρύνεται ο κίνδυνος παρατεταμένων δυσμενών καιρικών συνθηκών για την μελισσοκομία, είναι η πιο πλήρης μελισσοκομική περίοδος. Αναφέρομαι βέβαια, τόσο στη δραστηριότητα των μελισσοσμηνών, όσο και στις εργασίες του μελισσοκόμου.
• Η άνοδος της θερμοκρασίας του αέρα, η προοδευτική αύξηση του αριθμού ωρών ηλιακού φωτός, η επαρκής εδαφική υγρασία από τις χειμωνιάτινες και ανοιξιάτικες βροχές, "ζωντανεύουν" τη φύση και τα μελισσοσμήνη.
• Το φρέσκο νέκταρ και η γύρη έρχονται στην κυψέλη σε μεγαλύτερες ποσότητες, η βασίλισσα γεννά τα περισσότερα αυγά από κάθε άλλη περίοδο του έτους, καινούργιες κηρήθρες κτίζονται, ο αριθμός των κηφήνων αυξάνει, εμφανίζονται τα "ξεκινήματα" βασιλικών κελιών. Όλα τα παραπάνω θα έχουν φυσική κατάληξη προς τα μέσα ή το τέλος του μήνα, τη σμηνουργία, για τον πολλαπλασιασμό του είδους.
• Ο μελισσοκόμος με τη σειρά του έχει πολλές εργασίες να κάνει που θα σημαδέψουν την επιτυχία αυτής της χρονιάς και της επόμενης.
• Παράγει ή προμηθεύεται νέες βασίλισσες για την αντικατάσταση των ηλικιωμένων, μη παραγωγικών ή ακατάλληλων βασιλισσών.
• Επιθεωρεί τακτικά τα μελίσσια του για να προλάβει τις ανάγκες τους σε νέα φύλλα κηρήθρας ή πρόσθετου χώρου για την επέκταση της γονοφωλιάς, προσθήκη ορόφων, πρόληψη και καταστολή της σμηνουργίας, διαπίστωση και αντιμετώπιση ασθενειών κλπ.
• Μεταφέρει τα μελίσσια του σε περιοχές με πλούσια νεκταροέκκριση ή μελιτοέκκριση με στόχους, την κάλυψη των μεγάλων αναγκών των σμηνών σε τροφές για την εκτροφή γόνου, την δημιουργία αποθεμάτων για τον επόμενο μήνα, σε μερικές περιπτώσεις την πραγματοποίηση πρώιμου τρύγου μελιού, αλλά και την συμπληρωματική τροφοδότηση όταν οι ανωτέρω προσδοκίες δεν πραγματοποιηθούν από δυσμενείς καιρικές συνθήκες ή ανεπιτυχείς μεταφορές.

Ο μήνας αυτός λοιπόν τα έχει όλα : μεγάλη δραστηριότητα και ανάπτυξη των μελισσιών, πολλές εργασίες και απασχόληση για τον μελισσοκόμο.

Βασίλισσες
Μέριμνα του κάθε μελισσοκόμου πρέπει να είναι η αντικατάσταση κάθε χρόνο του ½ ή 1/3 των βασιλισσών των μελισσιών του. Στο συμπέρασμα αυτό έχουμε καταλήξει μετά από μακρόχρονη ερευνητική εργασία στη χώρα μας. Ο μελισσοκόμος πρέπει να επιλέξει την καταλληλότερη μέθοδο βασιλοτροφίας που ταιριάζει στην επιχείρηση του ή την πλέον αξιόπιστη μονάδα παραγωγής και εμπορίας βασιλισσών. Η βασιλοτροφία προϋποθέτει επιλογή και σ' αυτό βοηθά η καταγραφή των αποτελεσμάτων τις δύο προηγούμενες χρονιές. Επιλέγονται μελίσσια που παρήγαγαν το περισσότερο μέλι. Δεν χρησιμοποιούμε μελίσσια επιθετικά ή που έχουν εμφανίσει ασθένειες του γόνου, όπως ασκοσφαίρωση ή σηψηγονία. Από τα μελίσσια που επιλέγονται άλλα χρησιμοποιούνται για την εκτροφή κηφήνων που θα συζευχθούν με τις παρθένες βασίλισσες και τα υπόλοιπα για την λήψη των προνυμφών που θα εξελιχθούν σε βασίλισσες.
• Η προετοιμασία των μελισσιών για την παραγωγή κηφήνων ξεκινά 20 ημέρες πριν τον εμβολιασμό των προνυμφών σε βασιλικά κελιά. Υπολογίζεται ότι για κάθε μία βασίλισσα πρέπει να παράγουμε τουλάχιστον 100 κηφήνες.
• Λαμβάνουμε μέτρα ώστε ν' αυξήσουμε τις πιθανότητες οι εκλεκτοί κηφήνες να συζευχθούν με τις βασίλισσες, όπως απομονωμένες περιοχές, πρώιμη έναρξη βασιλοτροφίαςπριν τα υπόλοιπα μελίσσια βγάλουν πολλούς κηφήνες κλπ.
• Η παραγωγή των κηφήνων γίνεται, δίνοντας στα μελίσσια που θέλουμε συρματωμένα πλαίσια χωρίς φύλλο κηρήθρας με ταυτόχρονη τροφοδότηση, ώστε να κτισθούν και να γεννήσει η βασίλισσα στα κηφηνοκελλιά.

Σμηνουργία
Η σμηνουργία, όπως γράψαμε παραπάνω, είναι φυσικά εξέλιξη της ανάπτυξης του σμήνους για τον πολλαπλασιασμό του και είναι δύσκολο να πάμε ενάντια στη φύση. Παρ' όλα αυτά, εάν το αφήσουμε ανεξέλεγκτο, έχουμε δραματική μείωση της παραγωγής μελιού. Γενικότερα όμως πρέπει να γνωρίζουμε ότι νέες βασίλισσες, καλές κηρήθρες, έγκαιρη προσθήκη ορόφων, επαρκής αερισμός περιορίζουν την εκδήλωση του φαινομένου. Η καταστολή της σμηνουργίας, αν εκδηλωθεί, είναι πιο δύσκολη. Καταστροφή των βασιλικών κελιών (συλλογή βασιλικού πολτού), περιορισμός της βασίλισσας, τρυγητός του μελιού, δημιουργία παραφυάδων με βασιλικά κελιά σμηνουργίας, είναι μερικά από τα μέτρα που εφαρμόζονται, όλα όμως έχουν μειονεκτήματα. Το τελευταίο έχει τα μειονεκτήματα της μη προγραμματισμένης αύξησης και της απόκτησης βασιλισσών με αυξημένη τάση σμηνουργίας, είναι όμως και το συνηθέστερο μέτρο καταστολής.

Πρώιμος Τρύγος
Η πορτοκαλιά και το ανοιξιάτικο πεύκο δημιουργούν αρκετές χρονιές τις προϋποθέσεις πρώιμου τρύγου. Το μέλι της πορτοκαλιάς, είναι από τα ευγευστότερα και πλέον εμφανισιακά μέλια της χώρας μας, πρέπει να αυξήσει το ποσοστό συμμετοχής του στη συνολική ελληνική παραγωγή σύμφωνα με τις δυνατότητες νεκταροέκκρισης του δένδρου, αλλά και τις μεγάλες εκτάσεις που καταλαμβάνει (δεύτερο σε αριθμό στη χώρα μας μετά την ελιά). Για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να εξαλειφθούν ή περιορισθούν οι κίνδυνοι θανάτωσης των μελισσών από τη χρήση παρασιτοκτόνων στα εσπεριδοειδή και να προετοιμασθούν έγκαιρα τα μελισσοσμήνη από την πλευρά των μελισσοκόμων. Στις πρώιμες χρονιές που η ανθοφορία της πορτοκαλιάς ξεκινά πολύ νωρίς (Μάρτιο), είναι αμφίβολο αν είναι έτοιμα τα μελισσοσμήνη. Αντίθετα, όψιμη ανθοφορία της πορτοκαλιάς, εγγυάται πρώιμο τρύγο.
• Το ανοιξιάτικο πεύκο επίσης είναι μια πηγή μελιού που αξιοποιείται μερικώς. Με χειρισμούς όπως, πρώιμη έξοδος των μελισσιών το προηγούμενο φθινόπωρο από το πεύκο, μεταφορά τους το χειμώνα σε ανθοφορίες πλούσιες σε γύρη (όψιμη σουσούρα, φουντουκιά, σκλήθρα, καραγάτσι κ.α.), τροφοδοτήσεις τον Φεβρουάριο- Μάρτιο ή επιτυχημένη ανθοφορία αμυγδαλιάς και βερικοκιάς, μπορούμε να εκμεταλλευθούμε από τα μέσα Μαρτίου έως και τέλη Απριλίου το ανοιξιάτικο πεύκο για παραγωγή μελιού.
• Σημειωτέον ότι πορτοκαλιά και πεύκο ενδείκνυνται για παραγωγή μελιού σε σεξιόν (μελικηρίδια). Αν παρά ταύτα δεν πραγματοποιήσουμε τρύγο τον Απρίλιο, στην πορτοκαλιά ή το πεύκο, τα αποθέματα μελιού θα αξιοποιηθούν σε επόμενους Μαγιάτικους τρύγους ή στην κάλυψη των μεγάλων αναγκών των σμηνών για τη διατροφή τον Μάιο.

Ασθένειες
Τον Απρίλιο είναι αρκετά συχνή η εμφάνιση ασκοσφαίρωσης στα μελίσσια μας, όπως και η εμφάνιση της λεγόμενης "ασθένειας του Μαΐου".
• Για την ασκοσφαίρωση δεν συνιστάται η εφαρμογή μυκητοκτόνων. Είναι ευκαιρία όμως τον Απρίλιο να αλλάξουμε τις βασίλισσες στα μελισσοσμήνη που θα την παρουσιάσουν και να τα' αποκλείσουμε από τα προγράμματα αύξησης ή αναπαραγωγής.
• Η "ασθένεια του Μαΐου" (λέγεται έτσι γιατί εμφανίζεται τον Μάιο σε βορειότερες χώρες), παρουσιάζεται στη χώρα μας τον Απρίλιο. Στην πραγματικότητα δεν είναι ασθένεια, αλλά μία μη φυσιολογική κατάσταση νεαρών εργατριών μελισσών που ασχολούνται με τη διατροφή του γόνου. Συμβαίνει όταν ξαφνικές δυσμενείς καιρικές συνθήκες, σταματήσουν τη συλλογή νερού από τις συλλέκτριες και οι παραμάνες μέλισσες δεν έχουν στη διάθεσή τους νερό να διαλύσουν τη γύρη που κατανάλωσαν σε μεγάλες ποσότητες για τη διατροφή του γόνου. Οι κοιλιές τους πρήζονται, αν πιεσθούν βγάζουν μια πηκτή κίτρινη πάστα, ενώ μαζεύονται κατά σωρούς στην είσοδο της κυψέλης. Ξεχωρίζουν από τις συλλέκτριες μέλισσες ως γνωστόν από το άφθαρτο τρίχωμα του σώματός τους. Περιορίζεται η μη φυσιολογική αυτή κατάσταση με τροφοδότηση με νερό ή πολύ αραιό σιρόπι (π.χ. 1 : 5, ζάχαρη : νερό) και με αλλαγή τοποθεσίας των μελισσιών.

Σημείωση Melissologia H.B.F.:
Το φόρουμ υιοθετεί και παροτρύνει την εφαρμογή σε κάθε περίπτωση των κανόνων  ορθής αρθρογραφίας. Παρακαλούμε να αναφέρεται με σαφήνεια και ορθά τις βιβλιογραφικές σας πηγές κάθε φορά που αντλείται στοιχεία από αυτές για τα γραπτά σας κείμενα.

Πηγή αρχικής δημοσίευσης:[/b]
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]